TİROİD İÇİN HANGİ TESTLER YAPILMALI
Tiroid bezinin düzgün çalışıp çalışmadığını değerlendirmek için çeşitli kan testleri yapılır. İşte tiroid fonksiyonlarını değerlendirmek için en sık kullanılan testler:
1. TSH (Tiroid Stimülan Hormon) Testi
• Nedir: TSH, hipofiz bezinden salgılanan bir hormondur ve tiroid bezinin ne kadar hormon üreteceğini düzenler. TSH seviyesi, tiroid fonksiyonlarının en hassas göstergelerinden biridir.
• Ne Anlama Gelir:
• Yüksek TSH: Genellikle hipotiroidizm (tiroid hormonlarının az salgılanması) belirtisidir.
• Düşük TSH: Hipertiroidizm (tiroid hormonlarının fazla salgılanması) işaret edebilir.
2. Serbest T4 (Free T4) Testi
• Nedir: T4, tiroid bezinin ürettiği ana hormondur. Serbest T4 testi, kanda dolaşan aktif T4 hormonunu ölçer. Serbest T4, metabolizmayı doğrudan etkileyen hormon formudur.
• Ne Anlama Gelir:
• Düşük Serbest T4: Hipotiroidizme işaret eder.
• Yüksek Serbest T4: Hipertiroidizme işaret eder.
3. Serbest T3 (Free T3) Testi
• Nedir: T3, tiroid bezinin ürettiği bir başka önemli hormondur ve T4 hormonundan dönüşerek oluşur. Serbest T3 testi, aktif T3 seviyelerini ölçer.
• Ne Anlama Gelir:
• Düşük Serbest T3: Hipotiroidizm belirtilerine yol açabilir.
• Yüksek Serbest T3: Hipertiroidizm belirtisi olabilir.
4. Total T4 ve Total T3 Testleri
• Nedir: Bu testler, kandaki toplam T4 ve T3 hormonlarının seviyelerini ölçer (hem bağlı hem de serbest formda). Ancak, serbest hormon testleri daha doğru sonuçlar verir, bu nedenle daha yaygın olarak kullanılır.
5. Anti-TPO (Tiroid Peroksidaz Antikoru) Testi
• Nedir: Tiroid peroksidaz, tiroid hormonlarının üretiminde rol oynayan bir enzimdir. Anti-TPO testi, vücudun bu enzime karşı antikorlar üretip üretmediğini kontrol eder. Bu antikorlar, otoimmün tiroid hastalıkları olan Hashimoto tiroiditi ve Graves hastalığı gibi hastalıkların varlığını gösterebilir.
• Ne Anlama Gelir:
• Pozitif Anti-TPO: Otoimmün bir tiroid hastalığı (Hashimoto veya Graves) mevcut olabilir.
6. Anti-Tiroglobulin (Anti-TG) Testi
• Nedir: Bu test, vücudun tiroglobulin adlı bir tiroid proteinine karşı antikor üretip üretmediğini belirler. Bu da otoimmün tiroid hastalıklarının göstergesi olabilir.
• Ne Anlama Gelir:
• Pozitif Anti-TG: Hashimoto tiroiditi veya Graves hastalığına işaret edebilir.
7. Tiroglobulin Testi
• Nedir: Tiroglobulin, tiroid bezinden salgılanan bir proteindir ve genellikle tiroid kanseri takibinde kullanılır. Tedavi sonrası tiroglobulin seviyelerinin artışı, tiroid dokusunun yeniden büyümeye başladığını gösterebilir.
• Ne Anlama Gelir:
• Yüksek Tiroglobulin: Tiroid kanseri veya tiroid dokusu büyümesi olabilir.
8. T3 Rezin Uptake (T3RU) Testi
• Nedir: Bu test, bağlanmamış (serbest) tiroid hormonlarını ölçmek için kullanılır ve TBG (tiroid bağlayıcı globulin) adlı bir proteinin hormonlarla olan etkileşimini inceler. Ancak, genellikle günümüzde serbest T4 ve serbest T3 testleri bu testin yerini almıştır.
Ek Görüntüleme Testleri
• Tiroid Ultrasonu: Tiroid bezinde nodüller, kistler veya büyüme olup olmadığını görmek için ultrason kullanılır.
• Tiroid Sintigrafisi: Tiroidin fonksiyonlarını ve yapısını incelemek için kullanılan radyoaktif iyot taramasıdır. Özellikle hipertiroidizm durumunda kullanılır.
Tiroid hastalıklarını teşhis etmek için genellikle TSH testi ile başlanır ve sonuçlar anormal ise ek testler istenir. Doktor, semptomlarınıza ve test sonuçlarına göre en uygun tanı ve tedavi planını belirleyecektir.